Geodezja w kosmosie
Praca geodety kojarzy się z pomiarami działek, wyznaczaniem dróg i pomiarami wysokości za pomocą tachimetrów, odbiorników GPS czy niwelatorów. To jednak skala mikro. Geodeci na UPWr podbijają kosmos, a narzędzia geodezyjne wykorzystują do pomiarów całych planet.
Zmiany pola grawitacyjnego, określanie położenia satelit na orbicie, monitorowanie ruchu i kształtu Ziemi – to tylko niektóre kosmiczne zainteresowania naukowe naszych gości.
Geodezja satelitarna i zmiany klimatu
Co jakiś czas, aby zsynchronizować czas uniwersalny ze średnim czasem słonecznym dodawana jest tzw. sekunda przestępna (sekunda skokowa). Ostatnia raz dodano ją w 2016 roku. Dzieje się tak między innymi dlatego, że prędkość obrotu Ziemi jest coraz mniejsza. Wpływ na to mają choćby zmiany klimatu czy ruch masy we wnętrzu Ziemi.
Jest to także ściśle związane ze zmianami pola grawitacyjnego naszej planety. Misja GRACE (Gravity Recovery And Climate Experiment), wykorzystując metody grawimetrii, pozwala nam poznać anomalie grawitacji ziemskiej i przewidzieć, które obszary mogą jeszcze ulec zmianom.
Do pomiarów służą właśnie satelity, które pomagają nam dostrzec w sposób bezinwazyjny (bez odwiertów) bieżące zmiany i prognozy, ale także przeszłość Ziemi.
Ziemia się spłaszcza, a szczyty górskie zmieniają wysokość?
W 2021 roku nasi naukowcy wraz ze studentami zweryfikowali wysokość szczytów górskich w Górach Stołowych. Okazało się, że Szczeliniec Wielki jest w rzeczywistości wyższy o 3 metry. W 2022 roku podobne pomiary przeprowadzono w Tatrach, gdzie również odkryto rozbieżności z informacjami podawanymi w atlasach i podręcznikach. Według badań wysokość Rys to już 2500 m n.p.m.
Za pomocą pomiarów satelitarnych możemy także śledzić zmiany w kształcie Ziemi, która staje się coraz bardziej spłaszczona. Co jest tego przyczyną? Czy teorie spiskowe mają w sobie ziarno prawdy? Co jeszcze możemy zbadać za pomocą satelitów i jak bliskie prawdy są filmy fantastycznonaukowe?
Na te i inne pytania odpowiedź znajdziecie w tym podcaście.